Jak zmienić i ustawić datę w zegarku mechanicznym?
Czasomierze mechaniczne posiadają bardzo wiele dodatkowych funkcji, które w słowniku zegarmistrzowskim nazywane są komplikacjami konstrukcji mechanizmu, a jedną z nich – i zarazem chyba najpowszechniej stosowaną – jest właśnie prezentacja aktualnej daty.
Umiejscowienie okienka daty na tarczy zegarka zależy w dużej mierze od zastosowanego mechanizmu, gdyż jego konstrukcja narzuca określony układ i rozmieszczenie prezentowanych na tarczy elementów. W przypadku przedsiębiorstw i manufaktur zegarkowych, które posiadają własne działy techniczne zajmujące się modyfikacją gotowych już werków lub konstruowaniem własnych mechanizmów, umiejscowienie okienka daty zależy także od fantazji i pomysłowości projektantów.
Ponieważ tak wiele czasomierzy mechanicznych wyposażonych jest w prezentację daty, należy zwrócić uwagę na bardzo istotną kwestię, jaką jest prawidłowy sposób jej zmiany !
Jak zmieniać datę, aby nie uszkodzić mechanizmu zegarka mechanicznego ?
Rozwiązań technicznych umożliwiających zmianę daty w zegarkach mechanicznych jest co najmniej kilka, niemniej uważam, iż dwa z nich spotykane są najczęściej:
1. Czasomierze bez szybkiej zmiany daty
Zegarki, których mechanizmy nie umożliwiają szybkiej zmiany daty poprzez koronkę, najczęściej produkowane były w ubiegłym wieku, do lat 70/80. Czasomierze tego typu obsługuje się w najprostszy sposób, jednakże zmiana i ustawienie aktualnej daty wymaga nieco więcej czasu i cierpliwości. Wynika to z faktu, iż data zmienia się automatycznie w momencie, kiedy dokonamy wskazówką minutową i godzinową dwukrotnego, pełnego obrotu zgodnie z ruchem wskazówek zegara – czyli miniemy godzinę 12.00 dwa razy.
Zmiana daty, krok po kroku:
1. Należy odciągnąć koronkę do pozycji umożliwiającej ustawienie godziny,
2. Poruszać wskazówką minutową zgodnie z ruchem wskazówek zegara,
3. Minąć wskazówką godzinową godz. 12,00 jednokrotnie lub dwukrotnie – w zależności od cyklu, w jakim znajduje się mechanizm w momencie ustawiania. (Jeśli data nie zmieni się podczas 1 minięcie godz. 12,00 oznacza to, iż była to 12,00 w południe i dopiero podczas 2 obrotu przekroczymy północ – godz 24,00 i nastąpi zmiana daty w okienku).
Opisany powyżej 1 sposób zmiany daty, stosowany w zegarkach niewyposażonych w funkcję szybkiej zmiany daty, prezentuje poniższy film na przykładzie zegarka ZENITH:
2. Zegarki z funkcją „szybkiej zmiany daty” poprzez koronkę
Czasomierze, których mechanizmy umożliwiają szybką zmianę daty koronką, produkowane były na coraz szerszą skalę od lat 70 XX wieku, a obecnie funkcja ta stanowi w zasadzie standard pośród zegarków mechanicznych oferowanych na całym świecie.