Dziś chciałbym opisać bardzo ciekawy, a zarazem bardzo niepozorny zegarek.
Jeden z całej gamy modeli jakie były produkowane i oferowane w sprzedaży na przełomie lat 60’ i 70’ ubiegłego wieku, przez jednego z moich ulubionych producentów.
Pochodzący z manufaktury ZENITH – model Sporto.
Wstęp:
Historia linii zegarków Sporto sięga drugiej połowy lat 40’ ubiegłego wieku. Pierwsze modele opatrzone tą nazwą pojawiły się ok. 1945 r., miały czarną lub białą tarczę i indeksy w postaci namalowanych masą fluorescencyjną cyfr – taka była ogólnie panująca moda i styl tamtych lat. Pierwsze modele Sporto oparte były o manualny mechanizm cal. 12-4-P-6, ich koperta miała średnicę ok. 33 mm i była w całości chromowana.
Dekle opisane były od wewnątrz: fond acier inoxydable, co po francusku oznacza, że były wykonane ze stali nierdzewnej i dzięki temu nie podlegały rdzewieniu. Mechanizmy były pozłacane a ówczesne modele bardzo często występowały w wersji z małą sekundką, czyli tak zwane sub-second.
Era rozkwitu Sporto przypada na lata 50’, aczkolwiek model ten był produkowany nieprzerwanie przez przeszło 30 lat, do roku ok. 1975, kiedy to najprawdopodobniej został zastąpiony modelem Defy, który powstał właśnie w tym okresie. Początkowo oba modele były sprzedawane równolegle, jednakże właśnie na drugą połowę lat 70’ przypada okres ustania produkcji czasomierzy z tej bardzo solidnej, niezawodnej i pięknej linii.
W linii zegarków Sporto stosowane były na przestrzeni lat różne mechanizmy, wszystkie bardzo wysokiej jakości, łącznie z automatycznymi kalibrami hi-beat, czyli posiadającymi oscylację balansu na poziomie 28 800 wahnięć na godzinę, oferowanymi w latach 70’.
Do początku lat 60’, Zenith’y Sporto napędzane były kalbrami o ręcznym naciągu, natomiast później zaprezentowany został model AutoSport, który posiadał wspomniany wyżej mechanizm automatyczny.
Zenith Sporto to linia czasomierzy, które od początku swego powstania reklamowane były jako zegarki wyjątkowo wytrzymałe, odporne na wstrząsy, wilgoć, kurz czy działanie pola magnetycznego (antimagnetic). Na przestrzeni lat, produkowane były partie modelu Sporto, które posiadały plastikową, przeźroczystą nakładkę na mechanizm, która dodatkowo chroniła go poza szczelnym deklem przed działaniem czynników zewnętrznych.
Nacisk na wysokie parametry odporności na wszelkiego rodzaju niepożądane czynniki zewnętrzne był głównym priorytetem konstruktorów manufaktury Zenith. Wyścig o klienta w ramach kategorii zegarków sportowych trwał, gdyż był to także okres kiedy pozostali wielcy i znani producenci czasomierzy reklamowali i oferowali swoje produkty o podobnych parametrach. Jednakże należy zaznaczyć, iż Zenith uznawany jest za jednego z pierwszych producentów zegarków o cechach podwyższonej wytrzymałości.
W trakcie 40 letniej „kariery” linii Sporto pojawiały się modele mniej i bardziej sportowe, z centralnie umieszczoną wskazówką sekundnika lub też w formie sub-second. Na przestrzeni lat zmianie ulegało logo – czyli kultowa już gwiazda – które to w różnych okresach przyjmowało postać wypukłego logo lub też było w postaci napisu na tarczy. Zmanie ulegała także forma prezentacji nazwy samej linii…
…jednakże przez te wszystkie lata jedno było niezmienne :
Wysoka jakość wykonania każdego egzemplarza, który opuścił fabrykę Zenith’a !
Funkcje i obsługa
Sporto jest czasomierzem bardzo klasycznym i nieskomplikowanym w obsłudze.
Jego główna i w zasadzie jedyna funkcja to pokazywanie czasu. Zegarek posiada komplikację w formie kalendarza, którego zmiana następuje w okolicach 23.45 i przeskakuje błyskawicznie o 24.00. Ustawienie kalendarza ręcznie wymaga przesuwania godzin wskazówkami tak aby w okienku pojawiła się wymagana data.Kaliber 2552 C nie posiada funkcji szybkiej zmiany daty. Ustawienie godziny następuje natomiast w standardowy sposób – poprzez odciągnięcie koronki do pierwszej pozycji.
Zenith Sporto prezentowany w tym artykule, oparty jest jak wspomniałem wyżej o cal. 2552C, który produkowano w latach 1969 – 1972. Mechanizm produkowany był przez okres 3 lat, stąd też można przypuszczać, że czasomierz powstał na początku lat 70′.
POSZCZEGÓLNE ELEMENTY
Koperta
Koperta Sporto ma wyraźnie owalny kształt i wykonana jest w całości ze stali nierdzewnej. Koperta jest bardzo wąska w miejscu gdzie łączy się z tarczą – ma ok. 1 mm – przez co optycznie, zarówno tarcza jak i cały zegarek, wygląda na znacznie większą niż w rzeczywistości jest.
Czasomierz posiada oryginalną, stalową koronkę z logo Zenith’a.
Koperta ma następujące wymiary:
Wysokość – 39 mm
Szerokość bez koronki – 34 mm
Szerokość z koronką – 35,5 mm
Grubość – 5 mm, ze szkłem 7 mm
Dekiel
Dekiel recenzowanego Sporto wykonany jest ze stali nierdzewnej i nie posiada żadnych charakterystycznych oznaczeń lub cech. Dekiel jest zakręcany, a od wewnątrz opisany:
ZENITH SWISS MADE ACIER INOXYDABLE
Tarcza
Tarcza ma średnicę ok. 31 mm natomiast koperta ponad 34 mm lecz pomimo stosunkowo niewielkich wymiarów jak na dzisiejsze standardy, czasomierz sprawia wrażenie większego i zaznacza w delikatny, aczkolwiek wyraźny sposób swoją obecność na nadgarstku.
Srebrno-perłowa tarcza, mieni się niesamowicie w promieniach słońca lub sztucznego światła, równocześnie jest bardzo czytelna i co ważne, zachowana w idealnym stanie, niemalże NOS.
Wypukłe, srebrne logo Zenith’a – czyli gwiazda – znajduje się na godzinie 12.00, napis ZENITH oraz Sporto są wykonane w standardowy sposób. Pomiędzy godziną 4.00 i 5.00, które prezentowane są w postaci pionowych, wypukłych indeksów, znajduje się okienko kalendarza.
Wskazówki oraz ramię sekundnika są srebrne. Zarówno indeksy godzin jak i ramiona wskazówek godzinowej i minutowej posiadają pośrodku niebieskie, cieniutkie paski, które w świetny sposób dekorują tarczę i powodują, że odczyt godziny jest jeszcze łatwiejszy.
Mechanizm
Manualny kaliber 2552C pracujący w Zenith Sporto to stosunkowo prosty mechanizm posiadający jedynie pojedynczą komplikację w postaci kalendarza. Dzięki temu jest bardzo niezawodny i solidny. Jest to tak zwany mechanizm in-house, co zdecydowanie podnosi jego wartość kolekcjonerską, jest gwarancją wysokiej jakości wykonania a także jest odzwierciedleniem wysokiej pozycji manufaktury Zenith pośród innych producentów.
Mechanizm powstał na bazie rodziny mechanizmów 25XX produkowanych przez firmę Martel, która to została zakupiona i włączona do struktur Zenith’a na początku lat 60’. Jak wspomniałem już wcześniej, kaliber ten był produkowany przez okres 3 lat: 1969 – 1972, posiada funkcję prezentacji daty (stąd w nazwie kalibru litera C – calendar), datę ustawia się poprzez zmianę godziny koronką, czyli minięcie godz. 24.00.
Mechanizm jest opisany:
ZENITH, SWISS MADE , 17 jewels, a pod balansem jest numer kalibru.
Zenith 2552C posiada 17 kamieni, pracuje z częstotliwością 21 600 wahnięć na godzinę i posiada 50 godzinną rezerwę chodu.
Pasek
Zegarek posiada nieoryginalny, skórzany, czarny pasek marki Hirsh, w rozmiarze 18.
Pozostałe informacje:
Dostępność części zamiennych – części do tego kalibru są powszechnie dostępne i ich pozyskanie nie powinno stanowić większego problemu.
Możliwość zakupu i wycena – modele Sporto były produkowane na przestrzeni 30 lat, dzięki czemu ich dostępność jest całkiem spora. Na przestrzeni lat powstały ponadto różne modele Sporto, dlatego w ramach tej linii można stać się posiadaczem kilku czasomierzy, które będą różnić się od siebie wyglądem, mechanizmami czy materiałami z jakich zostały wykonane. Zegarki z tej linii pojawiają się na aukcjach zagranicznych oraz rzadziej, ale również na polskich portalach aukcyjnych.
Ceny Sporto nie da się określić jednoznacznie tak jak i wielu innych czasomierzy vintage, gdyż wiele zależy od roku produkcji, mechanizmu, materiału koperty i oczywiście stanu zachowania zegarka. Jednakże z moich aktualnych obserwacji (2013 r.) wynika, iż w Polsce, modele z tej linii w przeciętnym stanie i bez kalendarza rozpoczynają się od ok. 800 – 1.000 PLN. Następnie wartość zegarka podnoszą dodatkowe komplikacje, użyty kaliber i oczywiście stan zachowania : zegarki w dobrym / bardzo dobrym stanie ceny są już znacznie rzadkiej spotykane, przez co ich wartość jest dużo większa. Oczywiście na zagranicznych forach ceny są często wyższe w stosunku do polskich.
Zakończenie – czyli jak to jest, być posiadaczem Sporto
Sporto to bardzo klasyczny, nieskomplikowany w obsłudze czasomierz, który po prostu ma nam wiernie służyć każdego dnia. Mój egzemplarz pomimo ok. 40 lat działa perfekcyjnie, co zawdzięcza stosunkowo prostemu kalibrowi, który nie posiadając żadnych komplikacji poza kalendarzem, nie jest narażony na potencjalne usterki i częste serwisowanie.
Zegarek świetnie dopasowuje się do nadgarstka, jest cienki i lekki, dzięki czemu jego użytkowanie jest bardzo wygodne. Jest to model, którego design jest bardzo uniwersalny, więc można go używać na co dzień jak również śmiało zakładać do eleganckich ubrań i na wyjątkowe okazje.
Reasumując: Zenith Sporto to czasomierz dla osób, które cenią sobie klasykę płynącą z prostoty i codzienną wygodę płynącą z braku konieczności poświęcania wiele uwagi trosce o zegarek aby utrzymać go w dobrej kondycji.
Vintage Zenith Sporto to zdecydowanie świetne uzupełnienie każdej kolekcji starych czasomierzy a równocześnie doskonała propozycja dla każdego, kto chciałbym stać się posiadaczem starego zegarka prestiżowej marki, solidnego i wytrzymałego, który może być z powodzeniem używany codziennie.
Zapraszam do galerii zdjęć : ZENITH Sporto – galeria
