Co to jest zegarek pasówka ?
Poszukując zegarków na krajowych i zagranicznych portalach aukcyjnych często można natknąć się na czasomierze określane mianem: pasówka. Równie często określenie to pojawia się w opisach aukcji oraz podczas dyskusji na forach internetowych.
Ponadto wielokrotnie spotkałem się z sytuacją, kiedy mniej doświadczeni kolekcjonerzy prezentowali swoje nowo „upolowane” nabytki vintage na stronach forum, po czym dowiadywali się, iż ich nowy, markowy czasomierz – który udało się kupić w atrakcyjnej cenie – to nic innego, jak właśnie zegarek typu pasówka.
Czym jest wobec tego tajemniczo brzmiąca „pasówka” ?
Otóż w ten właśnie sposób określa się stare czasomierze, które pierwotnie były zegarkami kieszonkowymi, ale za sprawą pewnych modyfikacji jakim zostały poddane, możliwe jest obecnie używanie ich, jak zegarków naręcznych.
Modyfikacje mogą być wykonane na różne sposoby:
Pierwsza modyfikacja – i chyba zarazem najczęściej stosowana – polega na dolutowaniu do koperty zegarka kieszonkowego uszu, dzięki czemu możliwe staje się założenie paska lub bransolety. Ta wersja pasówki jest bardzo często spotykana na aukcjach. Sprzedawca czasem informuje w tytule lub treści aukcji, iż zegarek jest właśnie pasówką, choć w z reguły bardzo łatwo rozpoznać to już po pierwszym spojrzeniu na czasomierz.
Tego typu pasówki charakteryzują się bardzo dużymi kopertami, takimi dokładnie, w jakie wyposażone były kiedyś czasomierze kieszonkowe. Łatwo zatem rozpoznać tego typu model, gdyż koperta ma średnicę około 45 mm – 48 mm – a bywa, że i więcej – co powinno natychmiast zaalarmować Kupującego.
Cechą charakterystyczną tego typu zmodyfikowanych zegarków jest także sub-sekunda, która w pasówkach znajduje się najczęściej na godzinie 9. Wynika to z tego, iż oryginalnie w zegarkach kieszonkowych koronka jest zawsze u góry. Jednakże, aby „dostosować” wizualnie zegarki kieszonkowe do zegarków naręcznych, odwraca się ich koperty o 90 stopni, w taki sposób, aby koronka była po prawej stronie. Oczywiście wymaga to także odwrócenia tarczy, co w konsekwencji powoduje, iż wskaźnik upływu sekund w formie sub-sekundy prezentowanej pierwotnie na godzinie 6, przemieszcza się na godzinę 9. Często zabieg ten wiąże się także z koniecznością zastosowania nowej tarczy lub przemalowaniem starej tak, aby rozmieszczenie indeksów odpowiadało nowemu układowi.
Jeśli mowa o tarczy, to warto zwrócić uwagę także na indeksy oraz wskazówki. Jeśli tarcza jest porcelanowa, a indeksy i wskazówki ewidentnie odpowiadają stylowi zegarków sprzed 70 – 90 lat, to mamy do czynienia z pasówką.
Częstym „zabiegiem”, poza dolutowaniem uszu do koperty, jest także zamiana oryginalnego dekla na transparentny. Zabieg ten w zasadzie ma na celu podnieść jedynie walory wizualne zegarka, ale dzięki możliwości zobaczenia mechanizmu, w łatwy sposób pozwala to na trafną identyfikację mechanizu zegarka kieszonkowego.
Pasówka z epoki, czyli „prawdziwa” pasówka
Istnieje jeszcze drugi rodzaj „pasówki”, tak zwana pasówka z epoki.
Jest to mianowicie nic innego, jak zegarek naręczny z mechanizmem zegarka kieszonkowego, z tą różnicą, iż producent miał patent na produkcję zegarków naręcznych z mechanizmami mniejszych rozmiarów stosowanych w zegarkach kieszonkowych.
Tego typu modele produkowane były w okresie „transformacji” pomiędzy zegarkami kieszonkowymi oraz naręcznymi, czyli w momencie, kiedy coraz częściej warunki użytkowania i wygoda powodowały, iż klienci chętniej sięgali po zegarki naręczne.
Początkowo jedynie kobiety nosiły zegarki przymocowane rzemykiem do nadgarstka, dopiero z czasem przekonali się do tej formy użytkowania czasomierza także mężczyźni, a ogromny wpływ na taką zmianę miały działania wojenne podczas I Wojny Światowej.
Początkowo zegarki naręczne z tego okresu produkowane były z wykorzystaniem kopert oraz mechanizmów zegarków kieszonkowych – producenci nie byli po prostu przygotowani na stale rosnące zapotrzebowanie ze strony rynku – i właśnie tego typu modele to pasówki z epoki, czyli oryginalne produkty sprzed wielu lat.
Czy pasówka to pełnowartościowy zegarek ?