Budowa zegarka: koronka – jakie spełnia funkcje ?
Często bywa tak, że wiedza na dany temat dla jednych jest „oczywistą oczywistością„, natomiast dla osób nie będących znawcami tego zagadnienia stanowi pewne novum. Podobnie jest w zegarmistrzostwie – osoby interesujące się czasomierzami swobodnie operują nomenklaturą z tej dziedziny, jednakże nie wszystkim jest ona dobrze znana.
Sytuacja taka dotyczy chociażby bardzo niewielkiego elementu umieszczanego najczęściej po prawej stronie koperty zegarka naręcznego, który to element posiada 99% czasomierzy, i to zarówno modele sprzed 150 lat, jak i te, które właśnie opuszczają linie produkcyjne.
Mowa oczywiście o koronce – najmniejszym elemencie pośród widocznych części zegarka – która odgrywa kluczową rolę podczas użytkowania i obsługi każdego czasomierza.
Koronka to prawidłowe określenie używane przez znawców zegarmistrzostwa, Zegarmistrzów oraz osoby związane z branżą zegarkową. Mniej trafne lub nawet błędne określenia, z jakimi spotkałem się do tej pory, to „śruba”, „pokrętło” czy też „bolec”.
Koronki używane były już w zegarkach kieszonkowych produkowanych pod koniec XIX wieku, następnie wraz ze zmianą mody oraz nastaniem działań wojennych na początku XX wieku, zaczęły pojawiać się coraz liczniej modele naręczne, które zastępowały zegarki z dewizką, a koronka zmieniła umiejscowienie z godz. 12.00 na godz. 3.00.
Koronka zegarka po demontażu i odłączeniu od mechanizmu, z którym połączona jest wałkiem naciągu – na zdjęciu poniżej wraz z wałkiem naciągu – wygląda tak:
Natomiast sama koronka – bez wałka naciągu – wygląda tak:
Jaką rolę pełni koronka w zegarku ?
Powszechnie wiadomo, że koronka służy do nastawiania bądź też korygowania wskazań czasu każdego zegarka naręcznego lub kieszonkowego. Jednakże na tym jej rola się nie kończy, gdyż w zależności od funkcji w jakie wyposażony jest czasomierz, poprzez koronkę można nie tylko zmieniać położenie wskazówek, ale także np.:
