Blog

Super Compressor to bardzo często używana i popularna nazwa zegarków vintage produkowanych na przestrzeni lat 50’ i 70’ ubiegłego wieku z przeznaczeniem do nurkowania rekreacyjnego i profesjonalnego. Jeśli pada hasło: Super Compressor  – wielu kolekcjonerów i znawców historii zegarmistrzostwa ma przed oczami zegarek z masywną, solidnie wykonaną kopertą, posiadający wewnętrzny obrotowy bezel i dwie duże, charakterystyczne koronki z wyciętymi na nich skrzyżowanymi liniami.

Woli wyjaśnienia, pomimo, iż czasomierze posiadające charakterystyczne cechy wyglądu wymienione powyżej nazywane są potocznie i w uproszczeniu Super Compressor’ami, to de facto nazwa ta odnosi się wyłącznie do rodzaju i wyjątkowych właściwości koperty, w jaką zostały wyposażone.

Koperty typu Super Compressor stworzone były w oparciu o materiały i technologię, które w znaczny sposób podnosiły ich poziom szczelności, dzięki czemu zdecydowanie wzrastała wodoszczelność czasomierza oraz głębokość na jaką nurek mógł zejść pod wodą.

Technologia ta powodowała w uproszczeniu, że wraz z coraz głębszym zanurzaniem się nurka i wraz ze wzrostem ciśnienia wody, sprężyna i uszczelki znajdujące się wewnątrz koperty oraz przy koronkach zaciskały się coraz mocniej i szczelniej, uniemożliwiając dostanie się wody do wnętrza koperty oraz chroniąc mechanizm zegarka przed zalaniem.

Historia powstania i rodzaje kopert produkcji EPSA

Koperta zegarka znana pod nazwą Super Compressor została wynaleziona i opatentowana w roku 1953 przez szwajcarskie przedsiębiorstwo Ervin Piquerez SA (EPSA). Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się w miejscowości Bernes. Od początku swego istnienia, przez 20 lat, Ervin Piquerez był jednym z liderów w dziedzinie produkcji kopert do zegarków, ze szczególnymi osiągnięciami w zakresie czasomierzy przeznaczonych do sportów wodnych i narażonych na kontakt z wodą. Niestety firma nie przetrwała burzliwego okresu lat 70’, jednakże stworzyła szereg ciekawych i praktycznych rozwiązań dotyczących kopert zegarków oraz opatentowała słynną do dziś kopertę typu Super Compressor.

W ramach kopert tego typu występują w zasadzie trzy modele/rodzaje:

Compressor   , Compressor 2   i   Super Compressor

Trudno dostrzec pomiędzy tymi modelami kopert wyraźną różnicę w wyglądzie, gdyż różnice występują zdecydowanie bardziej w aspektach technicznych i konstrukcyjnych, jednakże można śmiało stwierdzić, że każdy model różni się od poprzedniego wyższym poziomem skomplikowania i niezawodności.

Poniższy obrazek techniczny przedstawia różnice pomiędzy modelami:

Charakterystyczne cechy wizualne czasomierzy wyposażonych w kopertę EPSA to wewnętrzny, obrotowy bezel oraz dwie duże koronki, które z reguły nie były logowane, gdyż posiadały wyraźne, skrzyżowane nacięcia.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż występują też czasomierze „opakowane” w koperty EPSA, stworzone w oparciu o opatentowane rozwiązania techniczne, i posiadające jedną koronkę, jednakże Super Compressor’y najczęściej wyposażone były w dwie.

Koronka górna przeznaczona jest do regulacji i ustawiania wewnętrznego bezela (dokładny opis funkcji bezel’a – tutaj) natomiast dolna umożliwia wykonanie standardowych czynności, jak ustawienie godziny i daty (opcjonalnie alarmu).

Kształt kopert Super Compressor zmieniał się w zależności od marki producenta i okresu produkcji, jednakże cechy wizualne wymienione powyżej są jednakowe dla wszystkich kopert produkcji EPSA. Charakterystyczny dla Super Compressor’ów jest symbol, a w zasadzie punca nurka w hełmie, którą wytłaczano najczęściej na wewnętrznej stronie dekla.

Wygląd dwu-koronkowych Super Compressor’ów jest zdecydowanie bardziej modernistyczny i „elegancki” w stosunku do produkowanych wcześniej oraz równolegle driverów z zewnętrznym bezelem – jak chociażby nurka Lanco Automatic 21 Jewels. Diver’y z wewnętrznym bezelem są bardziej subtelne, nie kojarzą się na pierwszy rzut oka z „narzędziem do nurkowania”, jak w przypadku klasycznych nurków z pierścieniem zewnętrznym.

Super Compressor’y doskonale leżą na nadgarstku, są nieco cieńsze od diver’ów z pierścieniem na zewnątrz, dzięki czemu lepiej chowają się pod mankietem koszuli. Można by nawet rzecz, że SC są na swój sposób „garniturowymi nurkami”, gdyż są podobnej grubości jak klasyczne chronografy i równie często przyciągają zainteresowane spojrzenia ze względu na charakterystyczne, dwie koronki. Koperty Super Compressor’ów występowały głównie w dwóch rozmiarach: 36 mm średnicy i 42 mm.

Dwie koronki, które przysparzają SC urody, niestety nie są zbyt wygodne w praktyce. Oznacza to, że dla nurka, który chce manipulować górną koronką odpowiedzialną za obrotowy bezel, złapanie koronki pod wodą palcami lub w rękawicy bywało mocno irytujące a co gorsza, intensywne manipulowanie przy koronce może uszkodzić uszczelki i doprowadzić do przecieku wody do środka koperty. Pomimo tych niedogodności, SC znalazły rzeszę wielbicieli i oddanych fanów, a przedsiębiorstwa zegarkowe, które istniały w tamtych czasach bardzo chętnie korzystały z nich w swoich czasomierzach.

Koperty Super Compressor wykorzystywały najznakomitsze manufaktury zegarkowe, takie jak Universal Geneve, IWC, Longines, LIP, Wittnauer, Droz, Bulova, Hamilton, Enicar, Tissot, Vulcain, Jaeger-LeCoultre, Fortis, Lanco, Baylor, Precimax i wielu innych.

Dzięki tak licznemu gronu firm produkujących zegarki, które wykorzystywały koperty EPSA, do dziś można trafić na pięknie zachowane i zdecydowanie niecodzienne Diver’y Super Compressor w przedziale cenowym od około 1.000 PLN do kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Czasomierze prestiżowych marek oraz modele, których produkcja była niewielka, wyceniane są bardzo wysoko, ale SC mniej znanych obecnie firm lub też przedsiębiorstw, które już dziś nie istnieją, bywają bardziej przystępne cenowo, dzięki czemu można stać się posiadaczem jednego z tych pięknych czasomierzy za zupełnie rozsądną cenę.

Zobacz też: LANCO Automatic Super Compressor – recenzja