Blog

INCABLOC to nazwa typu jednego z najbardziej znanych i powszechnie stosowanych systemów absorpcji wstrząsów wykorzystywanego w czasomierzach mechanicznych, którego celem jest zabezpieczenie czopów osi balansu przed uszkodzeniami powstałymi w wyniku przypadkowych uderzeń lub upadku zegarka.

Jedną z najbardziej wrażliwych części wewnętrznych zegarka mechanicznego jest właśnie oś balansu. Balans i wychwyt są sercem zegarka mechanicznego. Oś balansu montowana była początkowo na płycie mechanizmu w zwykłych mikrootworach. Od momentu wynalezienia kamieni łożyskujących – popularne „jewels” – oś balansu osadzana jest na obu końcach w  specjalnie przygotowanych kamieniach łożyskujących, które zastosowano w celu zmniejszenia tarcia osi balansu podczas obrotów. Niestety czopy osi balansu ulegały bardzo często wygięciu lub złamaniu, gdy zegarek został niespodziewanie uderzony lub upuszczony na ziemię. Taka sytuacja była najczęstszym powodem uszkodzeń zegarków przez wiele lat.

Większość mechanicznych czasomierzy była wykonywana w sposób opisany powyżej aż do połowy lat 30’ ubiegłego wieku. Do nastania II Wojny Światowej, większość mechanizmów nie posiadało systemów anty wstrząsowych, jednakże uwarunkowania wojenne niejako narzuciły stosowanie takich rozwiązań. Do masowej produkcji  – ale zazwyczaj, jako opcja  – zostały wprowadzone w latach 40-tych XX wieku.

Historia powstania systemu Incabloc i sposób działania.

System Incabloc został stworzony i opatentowany przez szwajcarskie przedsiębiorstwo Portescap SA – znane również pod nazwą Porte-Echappement Universel SA – z siedzibą w La Chaux-de-Fonds, którego początki sięgają roku 1931. Wtedy właśnie dwóch inżynierów:  Georges Braunschweig i Fritz Marti postanowili wspólnie założyć firmę, której celem miało być stałe poszukiwanie nowych rozwiązań technicznych w zakresie mechanizmów zegarkowych, które mogą przynieść potencjalne zyski.

Na tamtym etapie tworzenia firmy, chyba żaden z dżentelmenów nie spodziewał się, iż ich wynalazek w postaci systemu anty wstrząsowego Incabloc przyniesie im nie tylko ogromne korzyści materialne, ale również zapewni stałe miejsce w historii zegarmistrzostwa.

Ale po kolei…

…otóż prace badawcze nad urządzeniem anty wstrząsowym toczyły się pod okiem Pana Marti’ego już od roku 1929. Prace badawcze mocno przyspieszyły po powstaniu Portescape SA, co zaowocowało stworzeniem i opatentowaniem prototypu systemu Incabloc w marcu 1933. Dzięki zastosowaniu stożkowej budowy i sprężystego ułożyskowania kamienia, wyeliminowano dotychczasowe problemy i nagminne uszkodzenia balansu zegarka spowodowane uderzeniem lub upadkiem zegarka.

Zaproponowane rozwiązanie techniczne okazało się być tak dobrym systemem anty wstrząsowym, iż Portescap SA zdecydowała się rozpocząć masową produkcję w czerwcu 1933 roku. Natomiast dnia 6 lipca 1933 roku w Szwajcarii zarejestrowana została firma INCABLOC, która działa od tamtego czasu nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.

System Incabloc pozwala czopom osi balansu poruszać się na boki, jeśli oś doznała gwałtownego wstrząsu, a następnie wymusza jej powrót do normalnego położenia pod naciskiem małej, stalowej sprężynki znajdującej się na górze, która przytrzymuje kamienie łożyskujące. Należy zaznaczyć jeszcze, że po przesunięciu się kamienia łożyskowego, o oprawę łożyska opiera się podstawa czopa  – wystarczająco gruba żeby się nie złamać – co widać na rysunku poniżej (strzałka w prawo).

Wiele firm opracowało systemy umożliwiające poruszanie się wałka i „pływanie” kamieni łożyskujących, gdy zegarek doznał wstrząsu a następnie jego powrót do miejsca, gdzie pierwotnie się znajdował, niemal eliminując uszkodzenia czopów wałka osi balansu. Jednakże „INCABLOC” jest jednym z najbardziej znanych systemów izolujących wstrząsy, ulepszanym na przestrzeni lat i z powodzeniem stosowanym do dnia dzisiejszego.

Aby dowiedzieć się więcej o historii oraz obecnym kształcie firmy – oficjalna strona Incabloc

Zobacz też: Rezerwa chodu zegarka – co to oznacza w praktyce ?