LANCO Automatic Super Compressor
solidne, mechaniczne narzędzie do nurkowania
Wstęp:
Lanco Super Compressor to doskonały przykład prawdziwego, rasowego diver’a vinage, który stworzony został z myślą nie tylko o amatorach podwodnych przygód, ale także z przeznaczeniem do profesjonalnego wykorzystania przy wszelkich pracach głębinowych. Czasomierz wyprodukowany został przez nieistniejącą już manufakturę Langendorf Watch Company, której siedziba mieściła się w Szwajcarskim miasteczku Langendorf.
Przedsiębiorstwo Langendorf Watch Co. powstało w 1873 roku i od początku swojej działalności zajmowało się wytwarzaniem zegarków kieszonkowych a z czasem także naręcznych. Manufaktura ta wytwarzała zegarki pod kilkoma różnymi nazwami własnych marek i właśnie jedną z nich – a zarazem najbardziej znaną i prestiżową – jest LANCO, będące skrótem od nazwy firmy LANgendorf Watch Company. Lanco, jako marka powstało w 1950 roku i produkowała zegarki do roku 1980 z kilkunastoletnią przerwą pomiędzy latami 60’ i 70’.
W okresie świetności marki, Lanco wytwarzało cały szereg bardzo ciekawych czasomierzy, zarówno tańszych, nieskomplikowanych i nieco gorszych jakościowo, jak i stalowe, wykończone z dbałością o detale modele posiadające ciekawe komplikacje.
Prezentowany dziś zegarek jest o tyle wyjątkowy, że należy do niezwykle ciekawej rodziny czasomierzy nazywanych Super Compressor. Ponieważ poświęciłem tej grupie zegarków obszerny, osobny temat: Zegarki typu Super Compressor – dlaczego takie Super?, napiszę tylko krótko, czym charakteryzują się Super Compressor’y i co je wyróżnia pośród innych starszych zegarków do nurkowania.
Otóż zasadnicza różnica wiąże się z technologią wykonania oraz szczególnymi właściwościami kopert zegarków należących do grona Super Compressor. Ten typ kopert produkowany był wyłącznie przez nieistniejącą już firmę EPSA (Ervin Piquerez SA) i charakteryzuje się znacznie wyższymi parametrami wodoszczelności zegarka.
Koperty EPSA wykonane są w taki sposób, iż wraz ze schodzeniem nurka coraz głębiej pod wodę, wzrastające ciśnienie wody powoduje docisk uszczelek wewnątrz koperty oraz przy koronkach, dzięki czemu woda w zasadzie nie ma prawa dostać się do środka zegarka.
Kolejną charakterystyczną cechą zegarków typu Super Compressor są dwie, wyraźnie odstające od koperty koronki oraz tarcza posiadająca wewnętrzny, obrotowy bezel, którego ustawianie odbywa się właśnie poprzez obroty górną koronką.
W tym miejscu warto dodać jeszcze, że występują także zegarki z kopertami typu Super Compressor, które posiadają wyłącznie jedną koronkę aczkolwiek typowy SC ma dwie.
Funkcje i obsługa
Lanco Super Compressor posiada jedną komplikację w postaci prezentacji daty, dzięki czemu jest prosty w obsłudze oraz mało awaryjny. Okienko daty znajduje się na godzinie 3.00 a zmiana daty następuje pomiędzy godziną 23.30 a 24.00. Prezentowane Lanco napędzane jest solidnym i wysokiej jakości, automatycznym kalibrem FHF 90-5 skonstruowanym przez francuskie przedsiębiorstwo wytwarzające mechanizmy: Fabrique d’Horlogerie de Fontainemelon.
Cechy, które odróżniają ten czasomierz od pozostałych zegarków naręcznych przeznaczonych do nurkowania z przełomu lat 60’ i 70’, to dwie masywne koronki (niestety mój egzemplarz ma jedną koronkę nieoryginalną), obrotowy, wewnętrzny bezel wokół tarczy, masywna, stalowa koperta – 43 mm średnicy oraz wskazówki i punkty na tarczy wypełnione masą fluorescencyjną.
Dolna koronka odpowiada za ustawianie wskazań bieżącego czasu natomiast górna umożliwia ustawianie wskazań wewnętrznego bezela. Bezel służył nurkowi do zaznaczenia momentu rozpoczęcia nurkowania, co miało kluczowy wpływ na obliczanie czasu wymaganego do dekompresji podczas wynurzania się oraz określenia na jak długo starcza tlenu w butli. Charakterystyczne dwie koronki to znak rozpoznawczy czasomierzy typu Super Compressor, których koperty produkowała w ubiegłym wieku firma EPSA.
POSZCZEGÓLNE ELEMENTY
Koperta
Koperta Lanco Automatic SC ma bardzo ciekawy kształt, nie jest ani w pełni prostokątna ani w pełni owalna. Koperta jest bardzo masywna i gruba gdyż zegarki dla nurków często były zakładane bezpośrednio na kombinezon, więc musiały być większe, aby ułatwić obsługę oraz precyzyjny odczyt godziny i czasu przebywania pod wodą. Cała koperta oraz dekiel wykonane są oczywiście ze stali.
Koperta ma następujące wymiary:
Wysokość – 44 mm
Szerokość bez koronek – 43 mm
Szerokość z koronkami – 45 mm
Grubość ze szkłem – 13 mm
Koperta posiada wewnętrzny, obrotowy bezel – czyli pierścień ze skalą 60 minutową – stanowiący element tarczy, którego celem jest umożliwienie nurkowi dokładnego pomiaru i odczytu czasu spędzonego pod wodą od momentu zanurzenia.
Ponieważ koperta jest zdecydowanie sporych rozmiarów, zegarek obecnie świetnie prezentuje się na ręce i nie odbiega wyglądem i wielkością od aktualnie popularnych czasomierzy męskich. Korzystny i ciekawy efekt wizualny potęgują dwie koronki, które przyciągają uwagę i niektórym mogą nieco kojarzyć się wyglądem z kopertami popularnych chronografów. Szkiełko wykonane jest z plastiku.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat praktycznego zastosowania bezela w zegarku – zapraszam do przeczytania tego posta: Jakie funkcje pełni bezel w zegarku ?
Dekiel
Dekiel Lanco Super Compressor wykonany jest ze stali nierdzewnej i posiada od wewnątrz charakterystyczną puncę przedstawiającą głowę nurka w kombinezonie. Symbol ten to znak rozpoznawczy kopert wykonanych przez przedsiębiorstwo Ervin Piquerez, które posiadają specjalne właściwości i wysoki poziom wodoszczelności charakterystyczny dla Super Compressor’ów.
Dekiel jest zakręcany a pomiędzy deklem a kopertą powinna znajdować się uszczelka podnoszącą szczelność. Ważne jest, aby w tego typu zegarkach dbać o regularną wymianę uszczelek, które z biegiem czasu mogą parcieć bądź pękać.
Od wewnętrznej strony dekiel opisany jest następująco:
SWISS MADE SUPER COMPRESSOR BREVET + 317537 BREVET + 337462 8 – 69
Słowo BREVET wraz z numerem oznacza, iż koperta i rozwiązania technologiczne wykorzystane przy jej konstrukcji zostały opatentowane przez firmę EPSA właśnie pod podanymi obok numerami. EPSA posiadała w tamtym czasie wiele patentów, m.in. wyłączność na produkcję kopert do zegarków typu Super Compressor.
Od zewnątrz dekiel opisany jest następująco:
LANCO ALL STAINLESS STEEL ANTIMAGNETIC
AUTOMATIC WATERPROOF 35505
Tarcza
Automatyczny nurek Lanco posiada bardzo ładną, marmurkową, szarą tarczę z indeksami w postaci kropek wykonanych z masy fluorescencyjnej, a godziny 6,00, 9,00 i 24,00 oznaczone są za pomocą nakładanych, srebrnych indeksów w formie równoległych kresek. Poniżej godziny 12.00 znajduje się logo marki a jeszcze niżej widnieją napisy: 25 RUBIS, AUTOMATIC i INCABLOC. Dół tarczy opatrzony jest napisem T SWISS MADE T.
Litera T znajdująca się przed i po napisie SWISS MADE oznacza wypełnienie wskazówek i indeksów masą fluorescencyjną – trytem. Dzięki temu indeksy oraz wskazówki po uprzedniej absorpcji światła mogły świecić i oddawać skumulowane energię nocą oraz w wodzie podczas nurkowania.
Tarcza posiada bardzo ciekawą, nieregularną fakturę, która z bliska przypomina nieco chropowatą powierzchnię kamienia. Odczyt bieżącej godziny jest bardzo szybki i czytelny dzięki użyciu szerokich pasm masy fluorescencyjnej w ramionach wskazówek oraz wypukłych kropek oznaczających godziny. Minuty oznaczone są za pomocą kresek i zostały naniesione farbą. Tarcza ma trzy, centralnie umieszczone ramiona wskazówek: sekundnika, minutnika oraz godzinowej. Wskazówka sekundnika jest bardzo wąska i niemalże niewidoczna w stosunku do masywnych ramion wskazówki minutowej i godzinowej. Na godzinie 3.00 znajduje się okienko daty wpisane w srebrny prostokąt.
Mechanizm
Kaliber FHF 90-5 napędzający Super Compressor’a Lanco to mechanizm wykonany solidnie i pracujący bardzo niezawodnie. Werk ten produkowany był w dwóch wersjach: 17 oraz 25 kamieni, pracuje z częstotliwością balansu 18 000 bph oraz posiada sporą rezerwę chodu = 45 godzin.
Mechanizm posiada funkcję szybkiej zmiany daty poprzez obracanie koronki, jeśli oczywiście uprzednio zostanie ona odciągnięta dwukrotnie tak, aby znalazła się w odpowiedniej pozycji. Wahnik prezentowango LANCO opisany został nazwą producenta tego czasomierza oraz napisem 25 JEWELS i SWISS
Pasek
Opisywane Lanco nurek posiada nieoryginalny pasek, aczkolwiek obecnie założony pasek wart jest uwagi, ponieważ niedość, że wyjątkowo dobrze pasuje do zegarka, to jest to produkt firmy Pattini, która wykonuje swoje paski ręcznie i z dbałością o wykończenie.
Pasek jest w rozmiarze 22 a także jest dość gruby, dzięki czemu doskonale pasuje do masywnej koperty .
Pozostałe informacje:
Dostępność części zamiennych – ponieważ jest to niezbyt skomplikowany mechanizm stosowany w szeregu zegarków z lat 70’, dostępność części zamiennych jest duża oraz koszty ewentualnego serwisu relatywnie niewielkie.
Możliwość zakupu i wycena – Cena tego modelu Lanco jest trudna do oszacowania, gdyż jest to model dość rzadko pojawiający się na aukcjach. Oczywiście – jak zawsze w przypadku zegarków vintage – cena zależy głównie od stanu zachowania czasomierza, jednakże brak powszechnej dostępności na pewno podnosi jego wartość. Druga kwestia to fakt, iż zegarek ten posiada kopertę EPSA i zalicza się do grona Super Compressor’ów – samo to stanowi jego zdecydowaną wartość dodaną, ponieważ SC są zegarkami w miarę poszukiwanymi i cenionymi przez kolekcjonerów, dlatego też im bardziej znana marka, tym wyższa cena.
Warto dodać, iż Super Compressor’y są coraz chętniej kupowane i coraz bardziej poszukiwane, gdyż poszerza się grono pasjonatów zaznajomionych z ciekawą historią nieistniejącego już producenta kopert – EPSA – a także SC to niewątpliwie doskonały przykład fantastycznie wykonanych zegarków vintage z przeznaczeniem do nurkowania. Ich kolejnym plusem jest sporych rozmiarów koperta, dzięki czemu wpisują się idealnie w aktualną modę a także pasują idealnie tym osobom, które gustują w nieco większych czasomierzach.
Zakończenie
LANCO Automatic 25 Jewels Super Compressor to czasomierz doskonale wykonany, świetnie leży na nadgarstku i posiadający wysokiej klasy mechanizm. Model ten, to bezwątpienia doskonała propozycja dla kolekcjonerów, którzy chcieliby poszerzyć swoje zbiory o legendarnego diver’a vintage z grona Super Compressor’ów – a przy tym nie wydać majątku, jak chociażby w przypadku SC np. Longines’a czy Universal Geneve – posiadającego kopertę wykonaną przez znaną firmę Ervin Piquerez SA. Zegarek jest ponadto duży, napędza go automatyczny mechanizm, koperta jest wodoodporna, a tarczę okala obrotowy, wewnętrzny bezel.
Jest to świetny czsomierz zarówno do codziennego użytkowania, jak i doskonały kompan podwodnych wypraw pełnych przygód – po prostu mechaniczne narzędzie do nurkowania.
Zobacz też: LANCO Automatic Super Compressor – galeria
lub osobny wątek poświęcony zegarkom Super Compressor – dlaczego są takie Super ?
Ciekaw jestem jak zachowuje się taki czasomierz w praktyce pracy podwodnej, tzn. przy częstym schodzeniu na głębokości, na których ciśnienie dociska poszczególne elementy koperty aby zapewnić jej należyte uszczelnienie. Mam tutaj na myśli zmęczenie/wyrobienie materiałów odpowiedzialnych za wodoszczelność zegarka
Bardzo słuszne i ciekawe pytanie…
Otóż prezentowane powyżej LANCO zapewne obecnie nie posiada już tak wysokiego poziomu wodoszczelności, jaki posiadało wiele lat temu, tuż po zakupie…obawiam się, że większość zegarków z lat 70 XX wieku, pomimo kopert wyposażonych w różnego rodzaju systemy podnoszące poziom szczelności, dziś w sytuacji kontaktu z wodą mogłyby ulec zalaniu.
Ma to zwyczajnie związek – tak jak Pan pisze – ze „zmęczeniem materiału” i poszczególnych elementów zegarka na przestrzeni lat…z drugiej jednak strony, prawidłowe serwisowanie czasomierza i dbanie o jego stan powinno utrzymać go w dobrej kondycji. Powiem szczerze, że nie wykonywałem testu szczelności LANCO u Zegarmistrza i nie wiem jaki poziom wodoszczelności prezentuje…
Biorąc pod uwagę fakt, iż „rasowe” i naprawdę wytrzymałe zegarki dla nurków powstawały już w latach 50-60 XX wieku, to czasomierze posiadające kopertę typu Super Compressor z lat 70 XX powinny być wykonane całkiem solidnie, z resztą prezentowane LANCO posiada stalową kopertę z zakręcanym deklem, który nie posiada charakterystycznych rowków do otwierania go, co ma zapewne na celu zniechęcić i uniemożliwić samodzielne otwieranie koperty przez ciekawskich właścicieli…a co za tym idzie, uniknąć rozszczelnienia lub przypadkowego uszkodzenia koperty.
Powiem szczerze, że zaintrygował mnie Pan swoi pytaniem…tym bardziej, że opublikowałem właśnie kilka dni temu post dotyczący klas wodoszczelności i w myśl oznaczeń stosowanych na kopercie, napis WATERPROOf – jaki znajduje się na deklu LANCO, oznacza, iż czasomierz w zasadzie nie może być w ogóle zanurzany, a jego odporność na wodę ogranicza się do przypadkowego zachlapania podczas np. mycia rąk. Z drugiej strony koperty EPSA typu Super Compressor były zdecydowanie zaawansowane technologicznie i stosowane raczej w droższych modelach zegarków, przeznaczonych właśnie do nurkowania na głębokość nawet 666 Feet /200 M / 20 ATM …czyli w praktyce na około 100 M.
Tu znajdzie Pan sporo ciekawych informacji o zegarkach typu SC:
http://scubawatch.org/EPSA_SC_FAQ.html
Jedynie profesjonalny test szczelności na specjalistycznym sprzęcie Zegarmistrzowskim mógłby pomóc nam odpowiedzieć na Pana pytanie…jeśli uda mi się wykonać taki test w najbliższym czasie, to napiszę jakie są jego efekty.
Pozdrawiam
MK